Số ca đột quỵ ngày càng tăng – Đặc biệt ở người trẻ
Theo thống kê từ Bộ Y tế và các bệnh viện tuyến đầu, tỷ lệ đột quỵ tại Việt Nam tăng nhanh trong 5 năm trở lại đây, đặc biệt sau đại dịch COVID-19. Trung bình mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca đột quỵ, trong đó hơn 50% để lại di chứng nặng nề.
Đáng lo hơn, tỷ lệ người dưới 40 tuổi bị đột quỵ đang có xu hướng tăng gấp đôi so với thập kỷ trước.
Vì sao đột quỵ lại tăng?
1. Áp lực công việc – stress kéo dài
-
Làm tăng hormone căng thẳng → gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim
-
Giấc ngủ kém cũng làm tăng nguy cơ thiếu máu não
2. Chế độ ăn thiếu lành mạnh
-
Ăn nhiều mỡ, muối, đường → tăng mỡ máu, xơ vữa động mạch
-
Uống rượu bia, hút thuốc làm co mạch và tổn thương nội mạc mạch máu
3. Lười vận động – ngồi lâu
-
Gây béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường – những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ
4. Di chứng hậu COVID-19
-
Nhiều ca đột quỵ liên quan đến tình trạng tăng đông máu sau nhiễm COVID-19
-
Các ca tái đột quỵ ở bệnh nhân từng bị nhẹ trước đó cũng gia tăng
Dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ
Nhận biết sớm = Tăng khả năng sống sót và phục hồi đến 80%.
Ghi nhớ quy tắc FAST:
-
F – Face: Méo miệng, lệch mặt
-
A – Arm: Yếu – tê liệt 1 tay/chân
-
S – Speech: Nói khó, ú ớ, không rõ chữ
-
T – Time: Gọi cấp cứu ngay lập tức (số 115)
Thời gian "vàng" điều trị đột quỵ là trong 3–4,5 giờ đầu kể từ lúc khởi phát.
Làm gì để phòng ngừa đột quỵ hiệu quả?
-
Kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu định kỳ
-
Bỏ thuốc lá, giảm rượu bia
-
Ăn uống lành mạnh: tăng rau xanh, cá, ngũ cốc nguyên hạt
-
Vận động tối thiểu 30 phút/ngày
-
Quản lý stress, ngủ đủ 7–8 giờ/đêm
-
Khám sức khỏe định kỳ & tầm soát nguy cơ đột quỵ
Đặc biệt, nếu bạn đã từng có tiền sử thiếu máu não thoáng qua (TIA), đau đầu nửa đầu, rối loạn tiền đình, thoái hóa đốt sống cổ… thì nguy cơ đột quỵ cao hơn bình thường.
Lời khuyên từ chuyên gia
Đột quỵ không chừa một ai, không báo trước. Vì vậy:
Đừng xem thường những cơn tê tay, choáng váng, mệt mỏi bất thường
Chủ động tầm soát hệ mạch máu não và cột sống cổ
Kết hợp khám cơ xương khớp – tim mạch – thần kinh để phát hiện sớm yếu tố nguy cơ
Tầm soát đột quỵ ngay hôm nay
bao gồm:
-
Đo huyết áp – mạch máu
-
Kiểm tra thoái hóa đốt sống cổ tại phòng khám thầy Pal
-
Điều chỉnh lối sống cá nhân hóa
-
Tập phục hồi chức năng & nắn chỉnh cột sống hỗ trợ lưu thông máu não
Các Bài Tập Phòng Ngừa Đột Quỵ – Chỉ 15 Phút Mỗi Ngày
Vì sao tập luyện giúp phòng ngừa đột quỵ?
Tập thể dục đều đặn giúp:
-
Hạ huyết áp tự nhiên
-
Tăng tuần hoàn máu và lưu thông mạch máu não
-
Giảm cholesterol, mỡ máu
-
Kiểm soát đường huyết – cân nặng
-
Giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ
Đây chính là những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ, nếu được kiểm soát tốt sẽ giảm 40–70% nguy cơ đột quỵ.
1. Bài tập cổ vai gáy – tăng máu lên não
Giúp giảm chèn ép mạch máu, giảm nguy cơ thiếu máu não:
-
Xoay cổ nhẹ nhàng: sang trái – phải – lên – xuống (mỗi hướng 5 vòng)
-
Ngửa đầu ra sau – cúi đầu xuống trước, giữ 5 giây/mỗi tư thế
-
Kéo giãn cổ bằng tay: dùng tay kéo nghiêng đầu qua mỗi bên, giữ 10–15 giây
Thực hiện mỗi sáng và sau mỗi 1–2 giờ ngồi lâu.
2. Đi bộ nhanh hoặc đi bộ tại chỗ
-
Thời gian: 20–30 phút/ngày
-
Tác dụng: cải thiện nhịp tim, điều hòa huyết áp, giảm căng thẳng
-
Đi bộ là bài tập an toàn, dễ thực hiện và phù hợp với mọi người.
3. Tập hít thở sâu – tăng oxy cho não
-
Ngồi thẳng lưng, hít sâu bằng mũi 4 giây → giữ 2 giây → thở ra bằng miệng 6 giây
-
Lặp lại 10–15 lần, mỗi ngày 2–3 lần
-
Giúp giảm stress, ổn định nhịp tim và huyết áp
4. Tư thế yoga phòng đột quỵ (dễ áp dụng)
Tư thế gợi ý:
-
Tư thế em bé (Balasana) – thư giãn hệ thần kinh
-
Tư thế cây cầu (Setu Bandhasana) – cải thiện tuần hoàn não
-
Tư thế vặn mình (Twisting pose) – giảm mỡ máu, kích hoạt cơ quan nội tạng
Tập dưới sự hướng dẫn hoặc video an toàn nếu bạn mới bắt đầu.
5. Bài tập tay – chân nhẹ nhàng tại chỗ
-
Xoay khớp cổ tay, cổ chân mỗi sáng – mỗi khớp 10–15 vòng
-
Đạp xe tại chỗ (nằm hoặc ngồi ghế): 1–2 phút mỗi hiệp
-
Lắc tay nhẹ: giúp cải thiện lưu thông máu toàn thân
Đừng để "giây phút quyết định" trôi qua.
