ĐAU MỎI CỔ cảnh báo bệnh gì?

Đau mỏi cổ thường xuất hiện sau khi ngủ dậy hoặc khi ngồi làm việc quá lâu. Đây là dấu hiệu cơ thể chậm chạp, mệt mỏi, uể oải do phải hoạt động nhiều và cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý phức tạp. Tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân gây bệnh có thể giúp chúng ta tìm ra được cách chấm dứt cơn đau cổ hiệu quả.

1. Đau mỏi cổ là gì?

Mỏi cổ là triệu chứng khá phổ biến xảy ra khi đốt sống cổ, cơ, dây chằng và các mô mềm xung quanh bị chèn ép, tổn thương.Nó thường biểu hiện như đau cổ âm ỉ (hoặc dữ dội). Cơn đau có thể lan ra sau gáy, tai, thái dương hoặc vai, gây co cứng cơ. Cơn đau gia tăng khi bệnh nhân vận động nhiều và giảm khi được nghỉ ngơi.

Thống kê thường cho thấy, bệnh đau mỏi cổ gáy phần lớn xảy ra ở dân văn phòng, người vận động mạnh, người lao động nặng nhọc. Nguy cơ mắc phải triệu chứng này tăng lên theo tuổi tác, do hệ cơ xương suy yếu theo thời gian.

2. Nguyên nhân đau mỏi cổ

Nguyên nhân cơ học:

Ngồi sai tư thế/ ngồi quá lâu: Ngồi sai tư thế là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng đau cổ, mỏi cổ, đau vai gáy, tê bì chân tay và đau thắt lưng. Tư thế ngồi sai có thể khiến cột sống mất cân bằng và gây áp lực lên dây chằng, cơ và rễ thần kinh bao xung quanh. Tình trạng này có thể gây chèn ép, co cứng, mỏi và đau nhức cấu trúc cổ – vai – gáy. Ngoài ra, đau mỏi cổ gáy còn có thể do thói quen ít vận động, ngồi quá lâu (thường gặp ở dân văn phòng). Việc thường xuyên xem màn hình máy tính có thể khiến cơ cổ bị ép, gây đau và tê mỏi.
Vận động cổ quá mức: Vận động cổ quá mức (xoay cổ thường xuyên hoặc xoay cổ đột ngột) có thể khiến cơ cổ phải căng quá mức, dẫn đến đau và mỏi cổ. Tình trạng này thường xảy ra sau các môn thể thao cường độ cao như bóng đá, quần vợt. Ngoài ra, vận động gắng sức cũng có thể gây đau cổ vai gáy, bắp chân và cánh tay. Các triệu chứng này thường là kết quả của quá trình căng cơ quá mức, vì vậy hầu hết các triệu chứng sẽ tự biến mất sau 1 đến 2 ngày nghỉ ngơi.
Nằm gối quá cao: Đốt sống cổ rất nhạy cảm, dễ bị chèn ép và gây đau. Thói quen kê gối quá cao có thể khiến các đốt sống bị mất thăng bằng, gây áp lực lên các rễ thần kinh, mạch máu, dây chằng và các mô mềm xung quanh. Ngoài ra, việc duy trì một tư thế ngủ thường xuyên hoặc ngủ sai tư thế cũng có thể gây mỏi cổ. Những thói quen này sẽ làm tăng áp lực lên cột sống cổ, gây đau, mỏi cổ, đau vai gáy và các triệu chứng khác.
Nâng đồ vật quá nặng: Cổ có thể bị căng cứng quá mức khi người bệnh cố gắng nâng một vật nặng, đòi hỏi cơ bắp hoạt động nhiều khiến đau vai cổ.
Chấn thương cổ đột ngột: Các chấn thương đột ngột ở cổ hoặc vùng đầu có thể khiến cổ di chuyển quá nhanh so với các cơ. Từ đó có thể gây hiện tượng căng cơ và mỏi cổ. Các va chạm phổ biến thường gặp ở các bệnh nhân như tai nạn xe oto, tai nạn xe, chấn thương thể thao hoặc bị tấn công vào vùng cổ.

Nguyên nhân bệnh lý về xương khớp:

Đau mỏi cổ cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý có từ trước thường hay gặp phải là:

Hội chứng đau vai gáy:

Đau mỏi vai gáy là hội chứng thường gặp đối với dân văn phòng và những người có vấn đề về cột sống. Hội chứng này xảy ra khi các cơ và dây thần kinh vùng cổ - vai - gáy bị dồn nén, rối loạn, căng cứng và gây ra các cảm giác đau, tê mỏi, bỏng rát.

Thoái hóa đốt sống cổ:

Thoái hóa đốt sống cổ là bệnh lý về xương khớp, mãn tính thường gặp ở người cao tuổi. Căn bệnh này xảy ra khi cột sống bị thoái hóa, suy yếu, mất tính đàn hồi, mất ổn định. Cấu trúc cột sống suy yếu làm tăng áp lực lên các cơ quan xung quanh, là nguyên nhân trực tiếp khiến cổ mỏi, đau nhức và bất tiện.

Thoát vị đĩa đệm cổ:

Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ là bệnh thoái hóa đĩa đệm. Có dấu hiệu bị vỡ nang hoặc rách khiến nhân nhầy thoát ra ngoài. Đĩa đệm bị phồng/rách gây áp lực lên các rễ thần kinh, khiến cổ bị mỏi, cứng và đau cột sống cổ.

Gai cột sống:

Khi cột sống bị thoái hóa và tổn thương, cơ thể sẽ có xu hướng tổng hợp canxi tại vị trí này để sửa chữa và phục hồi các mô bị tổn thương. Tuy nhiên, sự lắng đọng quá nhiều canxi có thể dẫn đến sự hình thành gai xương bất thường. Gai cột sống gây chèn ép lên các mô mềm xung quanh gây đau nhức, tê bì và cứng cổ.

Các nguyên nhân khác:

Tuổi tác: Trên thực tế, triệu chứng mỏi cổ, đau nhức xương khớp thường xuất hiện ở những người trung niên và cao tuổi. Nguyên nhân là do tuổi già khiến hệ thống xương khớp yếu đi, thiếu tính đàn hồi, dẻo dai. Lúc này, khi xoay cổ đột ngột, đi lại nhiều, chịu sức nặng, hoặc chịu tác động của thời tiết lạnh, xương khớp dễ bị đau nhức, tê mỏi. Ngoài ra, tuổi cao cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh xương mãn tính. Vì vậy, người cao tuổi nên tích cực cải thiện những thói quen sinh hoạt không tốt, hình thành thói quen ăn uống dinh dưỡng, sinh hoạt khoa học để hệ xương khớp luôn dẻo dai, chắc khỏe.
Thời tiết: Mỗi khi thời tiết chuyển giao mùa, đặc biệt là khi trời lạnh thì cổ vai gáy sẽ trở nên đau mỏi hơn do áp suất không khí giảm khiến các mạch máu bị co lại, khả năng vận chuyển oxy và máu giảm đi.

3. Phương pháp chẩn đoán bệnh gây đau mỏi cổ

Hiện nay, đa số các trường hợp mỏi cổ đều không được chẩn đoán, bởi vì các triệu chứng thường tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên nếu triệu chứng xuất hiện sau một chấn thương, có tác động trực tiếp đến cổ hoặc triệu chứng mỏi cổ kéo dài quá lâu, người bệnh có thể đến gặp các bác sĩ chuyên môn để được chẩn đoán phù hợp.

Một số phương pháp dùng để chẩn đoán bệnh đau mỏi cổ:

Thăm khám và kiểm tra tiền sử bệnh, thói quen sinh hoạt để loại trừ khả năng có bệnh khác.
Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang giúp thấy được khe hẹp giữa hai đốt sống, khối u, các chấn thương…
Chụp CT:Phương pháp sử dụng tia X cho thấy hình ảnh cắt ngang chi tiết bên trong xương của vùng vai gáy.
Chụp cộng hưởng từ (MRI): Kết quả cho thấy các yếu tố liên quan đến cơ, gân, tủy sống, dây chằng, dây thần kinh hoặc các mô khác.
Chụp tủy sống: Cách này có thể thay thế cho chụp cộng hưởng từ (MRI).

4. Cách điều trị đau mỏi cổ

Biện pháp khắc phục nhanh:

Điều chỉnh tư thế ngồi: Hướng dẫn điều chỉnh tư thế ngồi giúp giảm mỏi cổ và đau nhức lưng:

- Tạo cảm giác thoải mái và dễ chịu khi ngồi làm việc bằng cách cân chỉnh độ cao của bàn và ghế phù hợp với chiều cao để tránh tình trạng ngồi khom lưng, gập cổ quá sâu.

- Ngồi thẳng lưng, vai ngang và giữ cổ thẳng.

- Để hai chân thẳng, không gác chân lên ghế hoặc bắt chéo chân.

- Khi thực hiện thao tác đánh máy nên đảm bảo khuỷu tay tạo 1 góc từ 75 – 90 độ.

Điều chỉnh tư thế ngồi có thể làm giảm áp lực lên các đốt sống và cải thiện tình trạng đau, mỏi cổ và tê. Tuy nhiên, sau mỗi 2 giờ làm việc, bạn nên đi bộ nhẹ nhàng để cột sống và các khớp được thư giãn nhằm giảm áp lực lên cơ, đĩa đệm dây thần kinh và dây chằng.

Thay đổi tư thế nằm và ngủ: Nên xem xét gối nằm và tư thế ngủ khi xảy ra trường hợp đau mỏi cổ, nhức vai sau khi ngủ dậy. Nếu nằm kê gối quá cao nên thay thế bằng gối có chiều cao vừa phải, chất liệu bông mềm và êm để tránh gây đau nhức và ê mỏi khi ngủ. Ngoài ra khi ngủ, nên nằm ngửa để giúp cân bằng lực tác động lên cột sống cổ và vùng vai. Việc thường xuyên nằm nghiêng có thể khiến cổ mỏi, đau nhức nhiều, tê cứng và giảm khả năng vận động.
Chườm ấm/lạnh: Người bệnh nên chủ động chườm đá trong 48h đầu tiên sau khi nhận thấy tình trạng mỏi cổ để tránh sưng và viêm. Sau 48h, có thể chườm nóng hoặc chườm lạnh tùy theo ý muốn để cải thiện triệu chứng. Không nên chườm trực tiếp đá hoặc nhiệt lên da cổ hoặc trong thời gian quá lâu, điều này có thể gây tổn thương. Mỗi lần chườm phải từ 10 - 20 phút và cách nhau ít nhất 60 phút.
Thực hiện kéo giãn cổ: Bằng cách cuộn vai về phía sau và xuống 10 lần để hỗ trợ kéo, giãn vai cổ. Ngoài ra, ép bả vai vào nhau 10 lần cũng có thể kéo căng cơ cổ và cải thiện tình trạng mỏi cổ.
Massage vùng cổ vai gáy: Nếu mỏi cổ lâu ngày kèm theo tình trạng tê cứng, hãy xoa bóp cổ và vai để cải thiện. Biện pháp này có thể thúc đẩy tuần hoàn máu, thư giãn cơ, giảm áp lực lên các đốt sống và các mô mềm, cải thiện khả năng vận động của cổ. Trong quá trình xoa bóp có thể dùng kèm với dầu xoa bóp khớp để tăng tác dụng giảm đau nhức, mệt mỏi.
Dùng miếng dán giảm đau: Trong trường hợp mỏi cổ xảy ra do căng cơ, bạn có thể sử dụng các miếng dán giảm đau ngoài thị trường chứa menthol, methyl salicylate để cải thiện tình trạng đau nhức và sưng viêm. Các loại thuốc giảm đau ở dạng dán khá an toàn và tương đối hiệu quả. Tuy nhiên miếng dán giảm đau chỉ nên sử dụng từ 3 – 5 ngày. Nếu triệu chứng không thuyên giảm nên tiến hành thăm khám để được chẩn đoán và can thiệp điều trị kịp thời.

Các phương pháp điều trị kéo dài:

Sử dụng thuốc kê đơn: Thường rất ít phổ biến, tuy nhiên đôi khi bác sĩ có thể kê các loại thuốc giãn cơ để cải thiện tình trạng mỏi cổ. Thuốc được sử dụng trong một khoảng thời gian theo chỉ định của bác sĩ để cải thiện triệu chứng và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Châm cứu: Là phương pháp điều trị theo Y học cổ truyền, có tác động lên các huyệt vị cụ thể để cải thiện tình trạng mỏi cổ. Bên cạnh đó, châm cứu có thể giảm đau, viêm, cứng cổ và giúp cổ hoạt động linh hoạt hơn.
Trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic): Là phương pháp nắn chỉnh cột sống được nhiều chuyên gia đánh giá cao về mặt hiệu quả lâu dài, giúp điều trị thoái hóa đốt sống cổ không phẫu thuật và không cần dùng thuốc.

Phương pháp này cũng được sử dụng vào việc chữa trị thoát vị đĩa đệm không phẫu thuật. Theo đó, các bác sĩ sẽ nhẹ nhàng điều chỉnh các đốt sống về đúng vị trí, tác động trực tiếp vào nguyên nhân gây đau mỏi vai gáy, giúp phục hồi cấu trúc cột sống cổ bị lệch, giảm đau mỏi vai gáy hiệu quả.

Phương pháp Chiropractic đã hỗ trợ nhiều bệnh nhân trên thế giới điều trị thoái hóa đốt sống cổ và các bệnh thoái hóa cột sống nói chung. Ở các nước Âu Mỹ, người dân có thói quen thường xuyên điều chỉnh cơ, khớp nhằm phát hiện kịp thời các bệnh liên quan, đẩy lùi các triệu chứng ngay từ đầu.

Phòng khám thầy Pal đã sử dụng kết hợp phương pháp Chiropractic và các thiết bị vật lý trị liệu trong việc điều trị các vấn đề về xương khớp trong nhiều năm. Từ đó đã giúp rất nhiều bệnh nhân thoát khỏi các cơn đau mỏi vùng vai gáy cổ và phục hồi chức năng vận động cột sống cổ.

Ngoài ra, Phòng Khám Thầy Pal còn hỗ trợ cho bệnh nhân sau điều trị thông qua các bài tập phục hồi chức năng được hướng dẫn trực tiếp bởi các chuyên gia nước ngoài. Sau khi điều trị, nhiều bệnh nhân đã dành sự tin tưởng và thường xuyên quay lại để được thăm khám và kiểm tra các bệnh lý xương khớp khác.