Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch) là ngày Tết truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt Nam. Cùng tìm hiểu ý nghĩa, phong tục, và cách đón Tết Đoan Ngọ đúng chuẩn!
Tết Đoan Ngọ là gì?
Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ, diễn ra vào ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm. “Đoan” nghĩa là bắt đầu, “Ngọ” là giờ Ngọ (từ 11h – 13h trưa), nên “Đoan Ngọ” là thời điểm giữa ngày, giữa năm, khi dương khí lên cao nhất.
Nguồn gốc Tết Đoan Ngọ
Theo dân gian, Tết Đoan Ngọ là dịp để:
-
Diệt trừ sâu bọ trong người (ý chỉ mầm bệnh, khí độc tích tụ trong cơ thể).
-
Cầu mong mùa màng bội thu, gia đình bình an, sức khỏe dồi dào.
-
Đây cũng là một trong những tết cổ truyền lâu đời, phổ biến ở Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc...
Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ trong văn hóa Việt
-
Là dịp để thanh lọc cơ thể, diệt trừ bệnh tật.
-
Gắn liền với nhiều món ăn, nghi lễ đặc biệt để xua đuổi tà khí, bảo vệ sức khỏe.
-
Là ngày để tưởng nhớ tổ tiên, gắn kết gia đình.
Phong tục truyền thống ngày Tết Đoan Ngọ
1. Ăn các món “diệt sâu bọ”
-
Cơm rượu nếp (nếp cái lên men): giúp tiêu diệt ký sinh trùng trong ruột.
-
Trái cây mùa hè: mận, vải, dưa hấu, xoài, có vị chua – ngọt – giúp thanh nhiệt.
-
Một số nơi còn ăn bánh tro, chè kê, bánh ú tro.
2. Cúng Tết Đoan Ngọ
-
Thường cúng vào sáng sớm hoặc trưa ngày 5/5 âm lịch.
-
Mâm cúng gồm: hoa quả theo mùa, rượu nếp, bánh tro, hương đèn, vàng mã...
-
Gia chủ khấn tổ tiên, cầu sức khỏe, mùa màng tốt tươi.
3. Tắm bằng lá mùi hoặc các loại lá xông
-
Giúp cơ thể thơm tho, giải cảm, xua tan tà khí.
4. Treo bùa ngũ sắc, cành xương rồng, tỏi, gương bát quái...
-
Phong tục dân gian để xua đuổi tà ma, bảo vệ nhà cửa khỏi điều xấu.
Những điều nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ
-
Ăn rượu nếp – hoa quả lúc sáng sớm, chưa đánh răng – theo quan niệm diệt sâu bọ tốt nhất.
-
Dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, không để bừa bộn trong ngày này.
-
Không nên cãi vã, mâu thuẫn, vì dễ ảnh hưởng đến hòa khí gia đình cả năm.
-
Chăm sóc sức khỏe bằng cách ăn mát, uống nhiều nước, nghỉ ngơi hợp lý.
Kết luận
Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 là một phần không thể thiếu trong kho tàng văn hóa truyền thống Việt. Dù xã hội hiện đại hóa, nhưng giữ gìn và thực hành các phong tục tốt đẹp này vẫn mang lại ý nghĩa sâu sắc về sức khỏe, tâm linh và gia đình.
