Bộ y tế Triển khai Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Bộ y tế Triển khai Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Tại Hà Nội, ngày 18/8/2023, Bộ Y tế (Cục Quản lý Khám, chữa bệnh) đã tổ chức hội nghị triển khai Quyết định số 569/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, về việc phê duyệt Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023-2030, với tầm nhìn đến năm 2050. Hội nghị đã chứng kiến sự tham gia của GS.TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, cùng nhiều đại biểu đến từ các Bộ, ban, ngành liên quan và các tổ chức chuyên ngành.

Mục tiêu và hướng đi của Chương trình

GS.TS.Trần Văn Thuấn trong bài phát biểu tại hội nghị đã thông tin rằng, vào ngày 24/5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã chính thức ký kết Quyết định số 569/QĐ-TTg, đánh dấu sự chấp nhận Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023-2030 và đặt tầm nhìn xa hơn đến năm 2050.

Quyết định này đã xác định các quan điểm quan trọng như sau:

1. Phục hồi chức năng là lĩnh vực không thể thiếu của hệ thống y tế: Chương trình đặt mục tiêu cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng cho người khuyết tật và những người có vấn đề sức khỏe, đảm bảo tiếp cận dịch vụ chất lượng, toàn diện, liên tục và công bằng. Mục tiêu là nâng cao sức khỏe và góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.
2. Phát triển mạng lưới phục hồi chức năng: Chương trình tập trung duy trì và phát triển mạng lưới phục hồi chức năng phù hợp với quy hoạch hệ thống y tế, điều kiện kinh tế và xã hội. Các dịch vụ phục hồi chức năng sẽ được cung cấp tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở nuôi dưỡng và điều dưỡng thương binh.

Kế hoạch triển khai

Nhằm triển khai Chương trình một cách hiệu quả, Bộ Y tế đã giao nhiệm vụ cho Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, phối hợp với các đơn vị chức năng để xây dựng kế hoạch cụ thể. Đồng thời, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đề nghị các cơ quan liên quan:

• Xây dựng kế hoạch thích hợp để lồng ghép Chương trình với các chương trình, dự án khác tại địa phương.
• Tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân tham gia hoặc tổ chức hoạt động phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.
• Tổ chức giám sát và báo cáo về tình hình thực hiện Chương trình.

Thách thức và hướng giải quyết

PGS.TS.Lương Ngọc Khuê, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, đã đề cập đến những khó khăn trong việc thực hiện Chương trình. Một số trong số đó bao gồm:

• Cơ sở vật chất hạn chế: Nhiều cơ sở phục hồi chức năng chưa đủ trang thiết bị hiện đại và không đáp ứng tốt nhu cầu người khuyết tật.
• Thiếu nhân lực: Tỷ lệ cán bộ phục hồi chức năng còn thấp so với tiêu chuẩn quốc tế.
• Hiện chưa có sự phối hợp, liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên ngành trong hoạt động phục hồi chức năng.
• Một số kỹ thuật can thiệp chưa được bảo hiểm y tế hỗ trợ.
• 

PGS.TS. Lương Ngọc Khuê, cũng đã chia sẻ thêm về tình hình hiện tại của ngành phục hồi chức năng tại Việt Nam. Ông cho biết rằng, ngành này đang đối diện với nhiều thách thức và khó khăn. Cơ sở vật chất của hệ thống phục hồi vẫn còn hạn chế về không gian, thiếu hụt trang thiết bị hiện đại, và nhiều cơ sở phục hồi chức năng vẫn chưa thực sự thuận tiện cho người khuyết tật. Việc cung cấp tiếp cận cho người sử dụng xe lăn vẫn còn hạn chế, và việc dịch ngôn ngữ ký hiệu cũng chưa được đảm bảo.

Về khía cạnh nhân lực, lực lượng nhân sự chuyên về phục hồi chức năng vẫn còn kém so với tiêu chuẩn quốc tế, chỉ đạt 0,25 cán bộ phục hồi chức năng trên10.000 dân, trong khi Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị mức từ 0,5-1 cán bộtrên10.000 dân. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho việc cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng đầy đủ và chất lượng.

Một số giải pháp đã được thực hiện trong thời gian gần đây bao gồm việc sáp nhập bệnh viện phục hồi chức năng vào hệ thống y học cổ truyền tại 10 địa phương, nhằm giảm thiểu số lượng cơ sở phục hồi chức năng. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu sự phối hợp và liên kết mạnh mẽ trong hoạt động chuyên môn và kiểm soát chất lượng cơ sở phục hồi chức năng bởi các cơ quan quản lý y tế vẫn còn hạn chế.

Một vấn đề đáng chú ý là các kỹ thuật can thiệp phục hồi chức năng bằng dụng cụ vẫn chưa được bảo hiểm y tế hỗ trợ, gây áp lực lớn cho người khuyết tật và gia đình. Ngoài ra, việc cung cấp kinh phí để thực hiện phục hồi chức năng cho người khuyết tật cũng còn hạn chế tại nhiều địa phương, đặc biệt là khi công tác phục hồi chức năng phụ thuộc nhiều vào sự đóng góp từ cộng đồng.

Hội nghị đã thảo luận về việc triển khai Chương trình phát triển hệ thống Phục hồi chức năng giai đoạn 2023-2030, với mục tiêu đảm bảo tiếp cận dịch vụ phục hồi chức năng chất lượng, toàn diện và công bằng cho người khuyết tật và những người có nhu cầu. Tuy nhiên, còn nhiều thách thức cần vượt qua để thực hiện Chương trình một cách hiệu quả và bền vững.