Tê bì chân tay là một hội chứng phổ biến và là dấu hiệu tổn thương của hệ thần kinh. Căn bệnh này tác động không ít đến công việc, sinh hoạt, đời sống của người bệnh và ai cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này.
Tê bì chân tay có thể chấm dứt hoặc kéo dài liên tục khiến người bệnh vô cùng lo lắng. Ở một số trường hợp khi chân tay bị tê bì, người bệnh thường hay ngồi lâu, nghỉ ngơi kèm với xoa bóp thì tình trạng trên dần biến mất. Dẫn đến việc mọi người thường hay lơ là, nghĩ đây là căn bệnh thông thường, không dấu hiệu có gì nguy hiểm. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu cho rằng tê bì chân tay cũng là tín hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý khác, chúng có triệu chứng rất đa dạng, có thể hết và tái phát lại gây ra nhiều biến chứng khôn lường như bại liệt vĩnh viễn.
1. Tê bì chân tay là gì?
“Bì” nghĩa là da, “tê bì” là cảm giác tê ngoài da, đặc biệt là tê vùng da chân tay. Tê bì chân tay gây rối loạn cảm giác một phần cơ thể, thường xuất phát ở các đầu ngón tay, cánh tay, các ngón chân và bàn chân.
Tình trạng chân tay tê bì ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Tình trạng tê bì chân tay xuất hiện do những tổn thương ở dây thần kinh vận động. Ban đầu, người bệnh chỉ cảm thấy tê rần chân tay như bị kiến bò hay châm chích vào da. Theo thời gian, người bệnh có thể thường xuyên bị tê chân tay kèm theo các triệu chứng đau nhói như bị kim châm vào da, kiến cắn và đầu ngón tay, ngón chân có thể bị liệt, mất cảm giác nếu để tình trạng này kéo dài và không chữa trị kịp thời.
2. Đối tượng dễ mắc phải tình trạng tê bì tay chân
Người cao tuổi: khi tuổi càng cao đồng nghĩa với hệ xương khớp trong cơ thể bắt đầu lão hóa. Hơn thế nữa, sức đề kháng của người già ngày càng trở nên kém hơn nên khi thời tiết thay đổi đột ngột như lạnh hay áp thấp sẽ làm hạn chế lưu thông khí huyết, kinh mạch ứ trệ… nên tình trạng đau nhức càng nghiêm trọng.
Người lao động, làm việc quá sức: bên cạnh đó, do tính chất của công việc, những người làm nghề lái xe đường dài, làm việc văn phòng có tiếp xúc với máy tính liên tục trong nhiều giờ liền hay những người lao động chân tay nặng ở cường độ cao, người bị chấn thương trong lúc luyện tập thể thao hay bị tai nạn lao động, tai nạn giao thông… cũng là những đối tượng dễ bị tê tay chân. Do áp lực công việc, cuộc sống kéo dài, tâm trạng mệt mỏi, căng thẳng có thể kích thích lên các tế bào thần kinh gần bề mặt da, gây ra tình trạng ngứa ran và tê bì.
Bệnh nhân rối loạn chuyển hóa: các bệnh rối loạn chuyển hóa như: mỡ máu cao, đái tháo đường cũng là những tác nhân phổ biến gây nên chứng tê bì chân tay. Nguyên nhân là do ở nhóm bệnh này, các mao mạch bị tổn thương dẫn đến lượng máu cung cấp nuôi dưỡng cho dây thần kinh không đủ. Biểu hiện ban đầu có thể chỉ là rối loạn co thắt mạch máu gây thiếu máu não cục bộ dẫn tới tê bì chân tay. Các triệu chứng này hoàn toàn có thể khắc phục được nếu phát hiện sớm, giúp giảm hoặc thậm chí chấm dứt tình trạng tê bì, tuy nhiên nếu không được điều trị sớm sẽ khiến tình trạng bệnh nặng hơn dẫn đến hẹp mạch máu, tắc mạch có thể dẫn đến cơ teo và loét.
Phụ nữ sau sinh: tê tay sau sinh cũng là hiện tượng thường gặp ở phụ nữ sau sinh, các ngón tay đôi khi bị tê, có thể kèm theo cảm giác ê buốt, ngứa ran hoặc chuột rút. Cơn đau sẽ lan xuống chân, mông, đùi và các bộ phận khác, nếu không được điều trị sớm thậm chí sẽ hạn chế khả năng vận động.
3. Tê bì chân tay là bệnh gì?
Hiện tượng này thường phổ biến ở đối tượng phụ nữ mang thai và người già. Chúng có thể một xảy ra tạm thời và biến mất sau một khoảng thời gian nhưng cũng có thể là do những loại bệnh lý khác nhau gây ra. Vậy tê bì chân là bệnh gì hay tê bì tay là bệnh gì, chúng ta có thể tìm hiểu cụ thể các bệnh lý gây nên tình trạng này dưới đây:
Đau dây thần kinh tọa
Hệ quả của việc đĩa đệm bị thoát vị ra khỏi vị trí tự nhiên gây áp lực lên các dây thần kinh, đặc biệt là dây thần kinh tọa gây đau thần kinh tọa. Đây là dây thần kinh dài nhất của cơ thể, chạy dọc từ thắt lưng xuống mông, đùi và đến bắp chân.
Khi các đốt sống gây áp lực lên các dây thần kinh tọa sẽ gây ra tê bì, đau nhức, co cứng chân hoặc tay, vị trí nào càng bị chèn ép nhiều thì bệnh nhân sẽ càng cảm thấy đau nhiều, khiến bệnh nhân khó khăn trong việc vận động, sinh hoạt hằng ngày.
Thoái hóa đốt sống
Trong tất cả nguyên nhân về bệnh lý xương khớp thì thoái hóa đốt sống cổ gây tê tay là nguyên nhân rất phổ biến. Tình trạng này thường xuất hiện vào ban đêm hoặc khi thời tiết thay đổi thất thường, gây đau nhức khi thoái hóa đốt sống khiến các mô sụn khớp đốt sống bị bào mòn, chèn ép, cọ xát lên rễ thần kinh. Trong trường hợp này, các dây thần kinh cổ bị chèn ép, gây ra các cơn đau và tê bì dọc xuống cánh tay, bàn tay và các đầu ngón tay.
Thoát vị đĩa đệm
Một trong những biểu hiện đặc trưng của bệnh thoát vị đĩa đệm là tê bì tay chân. Bệnh nhân bị đau nhức, tê bì ở đùi, bắp chân hoặc ở bắp tay, các đầu ngón tay, ngón chân thì 80% là do thoát vị đĩa đệm gây ra. Điều này xảy ra khi nhân tủy của đĩa đệm rời khỏi vị trí ban đầu và chèn ép các rễ thần kinh cột sống. Tình trạng tê bì chân tay sẽ ngày càng gia tăng, dẫn đến cơ teo, nghiêm trọng hơn là liệt toàn thân nếu không được điều trị kịp thời.
Thoái hóa khớp
Khi các khớp gối, khớp háng, khớp khuỷu tay bị thoái hóa sẽ khiến xương chân, tay dần suy yếu đi, cơ tay chân teo dần, sức lực chịu đựng kém đi. Vì vậy, khi gặp phải tình trạng này, người bệnh rất dễ cảm thấy đau nhức, tê bì chân tay.
Hẹp ống sống
Đây là một bệnh bẩm sinh do biến dạng cột sống. Cột sống bị co cứng gây chèn ép lên các rễ thần kinh và làm tê bì chân tay. Tình trạng này nếu để lâu không chữa trị sẽ khiến quá trình lưu thông máu bị tắc nghẽn và ảnh hưởng đến việc vận động, sinh hoạt của người bệnh.
Đa xơ cứng
Biểu hiện của đa xơ cứng là các vấn đề liên quan đến thị lực, tê, ngứa, yếu cơ…. Bệnh này có tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, chức năng tự miễn dịch của cơ thể bị rối loạn, hệ thần kinh trung ương vô tình bị tấn công gây tổn thương bao myelin và gây co thắt cơ, xuất hiện triệu chứng tê bì chân tay.
Viêm đa rễ thần kinh
Bệnh tê bì chân tay thường xuất hiện khi tổn thương các hệ thần kinh ngoại biên gây hạn chế vận động và rối loạn cảm giác. Tình trạng này diễn ra khi hệ thần kinh ngoại biên bị tổn thương làm rối loạn cảm giác, dẫn đến tê tay chân.
Xơ vữa động mạch
Đây là là tác nhân hàng đầu gây nên các cơn nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, đột quỵ. Hiện tượng tê bì chân tay là do thành mạch bị các khối vật chất bất thường bám lên gây hẹp lòng mạch, xơ cứng, chèn ép lên dây thần kinh.
4. Các triệu chứng thường gặp phải
Các dấu hiệu khởi phát ban đầu của tê chân tay thường rất nhẹ: tê các đầu ngón tay, châm chích, dị cảm, râm ran như kiến bò, nhức mỏi… Vì vậy, người bệnh không thăm khám sớm do chủ quan. Khi bệnh càng để lâu thì lúc này, các ngón tay bị tê nhức, tê buốt nhiều hơn, cơn đau nhức nhanh chóng lan xuống dọc cánh tay, cẳng tay gây hạn chế cử động và cầm nắm đồ vật. Đồng thời, các vị trí ở chân như ngón chân, bàn chân, mông, đùi, thắt lưng… cũng có thể xảy ra biểu hiện tương tự. Tay chân dần mất đi cảm giác, cơ co thắt đột ngột gây đau nhức âm ỉ ở bắp tay, bắp chân.
Ngoài ra, một số triệu chứng khác có thể xảy ra theo bệnh lý như đau mỏi vai gáy, đau thắt lưng do thoái hóa đốt sống lưng, đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng , liệt vận động do viêm đa dây thần kinh, ăn uống nhiều do đái tháo đường…
Khi người bệnh bị tê chân kèm theo các dấu hiệu sau cần đi khám ngay:
- Tình trạng tê chân kéo dài liên tục hơn 6 tuần.
- Tê chân đi kèm với bất kỳ triệu chứng mãn tính nào khác.
- Kèm thay đổi về hình dạng, màu sắc hoặc nhiệt độ của chân tay.
- Chóng mặt, mau quên, dễ nhầm lẫn.
- Bàng quang và ruột mất kiểm soát.
- Tê liệt xuất hiện sau khi chấn thương vùng đầu.
- Đau đầu dữ dội.
- Khó thở, co giật.
5. Phương pháp chẩn đoán
Sau khi hỏi về tiền sử bệnh lý và khám lâm sàng, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm như:
- Đo lường mức độ của cơ bắp bằng điện cơ.
- Chụp cộng hưởng từ MRI.
- Chụp cắt lớp vi tính CT Scan.
- Chụp X-quang.
6. Điều trị tê bì chân tay theo từng trường hợp
Trường hợp tê bì do sinh lý:
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên: bạn không nên ngồi yên một chỗ nếu chẳng may bị tê bì chân tay, thay vào đó hãy nên chủ động di chuyển, tập luyện thể dục thường xuyên, đặc biệt là những bài tập đơn giản nhẹ nhàng có liên quan đến chân tay nhiều. Các bài tập điển hình như yoga, dưỡng sinh, hay đi bộ 30 phút vào buổi sáng mỗi ngày, pilates, aerobic có thể thúc đẩy lưu lượng máu và giảm viêm, đau, giảm tê chân.
Hạn chế đứng hay ngồi một chỗ: nhất là những người làm việc văn phòng, sau khi ngồi 1 - 2 tiếng, bạn hãy đứng dậy tập một số bài tập nhẹ, vươn vai trong khoảng 10 - 15 phút để thư giãn các cơ và khớp. Đồng thời, bạn cũng đừng quá lo lắng, hãy cố gắng giữ tinh thần sảng khoái, tinh thần thoải mái.
Thiết lập chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý: không bao giờ bỏ bữa sáng và đi ngủ đúng giờ. Ngủ đủ giấc sẽ giúp bạn giảm bớt tình trạng tê chân do thiếu ngủ.Tránh sử dụng các loại chất kích thích như rượu bia thuốc lá và các loại thức ăn có chứa quá nhiều cholesterol vì nó sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Nên ăn nhiều rau củ quả để giúp bổ sung vitamin, đặc biệt là các vitamin có lợi cho máu như B1, B2, B6, B12… giúp tăng cường lưu thông máu, nâng cao sức đề kháng bảo vệ và khôi phục dần những tổn thương ở hệ thần kinh, làm giảm các biến chứng thần kinh gây tê bì chân tay. Vitamin C và protein giúp kích thích sản sinh collagen và tăng độ chắc chắn của mạch máu ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Massage: Massage tay chân thường xuyên sẽ giúp kích thích lưu thông máu trong cơ thể, không những giảm tình trạng tê bì tay chân mà còn giúp đem lại giấc ngủ thoải mái hơn.
Trường hợp tê bì do bệnh lý:
Tùy theo nguyên nhân gây bệnh sẽ có các cách chữa tê chân tay phù hợp vì khi nguyên nhân gây bệnh được kiểm soát tốt thì biểu hiện tê chân tay cũng cải thiện.
Sử dụng thuốc Tây:
Đây được xem là biện pháp thuyên giảm triệu chứng chân tay tê bì nhanh chóng. Dưới đây là một số loại thuốc điều trị được bác sĩ thường chỉ định cho người bệnh sau khi thực hiện chẩn đoán như sau:
- Thuốc giảm đau thông thường: loại thuốc này có thể giúp ức chế đường truyền tín hiệu đau nhức đến não bộ, chỉ trong thời gian ngắn sử dụng thuốc có thể giảm cảm giác đau nhanh chóng. Một số loại thuốc được chỉ định là Acetaminophen, Paracetamol,…
- Thuốc chống viêm không Steroid: các loại thuốc thuộc nhóm này giúp ức chế viêm nhiễm gây ra do chất trung gian hóa học, làm giảm thiểu tình trạng tê bì chân tay nhanh chóng. Một số loại thuốc được sử dụng trong trường hợp này Diclofenac, Aspirin,…
- Thuốc giãn cơ: thuốc được bác sĩ chỉ định để làm kích thích hoạt tính dẫn truyền thần kinh, giải phóng áp lực tại các rễ dây thần kinh. Khi sử dụng loại thuốc này người bệnh cần cẩn trọng và tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ trong quá trình sử dụng. Một số loại thuốc giãn cơ thường được người bệnh sử dụng là Mydocalm, Myonal,…
- Thuốc bôi ngoài da: bôi thuốc trực tiếp lên vùng da đang bị tê rần, ngứa ran để giảm thiểu tình trạng này nhanh chóng, hiệu quả.
Người bệnh đặc biệt lưu ý, khi sử dụng thuốc Tây, không được lạm dụng để tránh gây ra những hậu quả khó lường, ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe. Đồng thời, người bệnh cần tuân thủ liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Việc duy trì chế độ dinh dưỡng hàng ngày cũng cần được quan tâm.
Phẫu thuật:
Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật trong trường hợp chữa bằng các phương pháp khác như các giải pháp bổ trợ, dùng thuốc không có hiệu quả và tình trạng bệnh ngày càng chuyển biến nặng hơn. Phẫu thuật có tác dụng giảm đau cơ và hiện tượng tê nhức thông qua việc giải phóng dây thần kinh trong ống cổ tay. Phẫu thuật chữa tê bì chân tay chỉ cần gây tê tại chỗ và thực hiện khá đơn giản. Sau phẫu thuật bệnh nhân có thể không cần nằm viện và tình trạng tê được xử lý triệt để.
Trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic):
Hiện nay, phương pháp trị liệu thần kinh cột sống – Chiropractic được nhiều nước trên thế giới dùng để chữa các bệnh về xương khớp như thoái hóa, thoát vị đĩa đệm, tê bì chân tay… mà không cần dùng thuốc hay phẫu thuật.
Đa phần tê bì chân tay là do thoái hóa đốt sống cổ, hội chứng ống cổ tay và các bệnh lý về xương khớp khác… Từ đó các bác sĩ Chiropractic xác định vị trí đốt sống ảnh sai lệch chèn ép hệ thống thần kinh, bằng cách nắn chỉnh sửa chữa lại vị trí đốt sống trả lại vị trí vốn có cho cột sống, giảm nhanh các cơn đau hoặc loại bỏ hoàn toàn, giảm áp lực cho hệ thần kinh.
Bác sĩ Chiropractic sẽ sử dụng thiết bị vật lý trị liệu tùy theo tình trạng bệnh để đẩy nhanh tốc độ điều trị, giúp người bệnh nhanh chóng cân bằng cuộc sống trong quá trình điều trị. Điều trị càng sớm, phác đồ càng đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả.
Phòng khám Thầy Pal là đơn vị hàng đầu trong ứng dụng Chiropractic điều trị trên thị trường hiện nay và hiệu quả cho bệnh nhân đã được công nhận. Khi bệnh nhân tiến hành điều trị càng sớm thì phác đồ điều trị đưa ra càng đơn giản và hiệu quả nhanh. Nên đi thăm khám bác sĩ khi có những triệu chứng đầu tiên như: ngón chân bị tê và có cảm giác như kim châm, buồn, tê và có khi kèm theo chuột rút khá khó chịu.... Phòng khám Thầy Pal đã và đang giúp nhiều bệnh nhân giảm các cơn đau, phục hồi tổn thương, phục hồi chức năng vận động. Đồng thời, việc tập luyện tại nhà do bác sĩ trực tiếp hướng dẫn sẽ giúp người bệnh duy trì hiệu quả điều trị lâu dài.
